Zwalczanie much w chlewni

     Muchy są prawdziwym problemem dla hodowców trzody chlewnej, bydła i innych zwierząt. Ich uciążliwość odczuwają także inni mieszkańcy wsi nie związani bezpośrednio z produkcją zwierzęcą. Każdy rolni zdaję sobie sprawę, iż dobre samopoczucie hodowanych zwierząt to łatwiejsza hodowla mniejsze problemy z agresją chorobami itp. Dlatego obserwuje się coraz większy nacisk na zwalczanie much w budynkach inwentarskich.

     Muchy skupiają się na ciepłych i nasłonecznionych powierzchniach. Duże ich zagęszczenie występuje w kojcach dla prosiąt, przy lampach, na wymieniu loch. Chętnie siadają na paszy, zwłaszcza dla prosiąt, gdyż zawiera ona dużo aromatów, słodzików i tłuszczu. Niestety, w ten sposób zanieczyszczają karmę i przenoszą zarazki chorobotwórcze. Zwalczanie much - to jeden z elementów bioasekuracji i zapobiegania wprowadzeniu chorób do gospodarstwa. Muchy są uciążliwe przede wszystkim ze względu na. to, że występują masowo, niepokoją zwierzęta, które stają się nerwowe, dlatego często dochodzi do strat.

     Mucha domowa (Musca domestica) ma ciało długości 7-9 mm, z szarym tułowiem, na którym są 4 podłużne linie. Na odwłoku od strony grzbietowej widać czarny pasek. Jaja much są białe, owalne, długości 1-1,5 mm. Białe larwy mają charakterystyczny stożkowaty kształt. Przedni odcinek ich ciała jest zwężony, a tylny - rozszerzony. Poczwarka muchy jest ciemnobrunatna, długości do 8 mm. W ciągu życia samica składa 5-6 złóż po 75-150 jaj. Jeśli temperatura powietrza w pomieszczeniu waha się od 17 do 20°C, wówczas już po 8-15 godzinach ze złożonych jaj wylęgają się larwy. Pobierają one pokarm płynny, intensywnie żerują i szybko rosną. Po kilkukrotnym linieniu dorosłe larwy przenoszą się w suche środowisko. Ich rozwój może trwać od kilku dni do kilku miesięcy.

     Poczwarka, zwana bobówką, rozwija się ok. 5 dni w temp. 20°C. Z poczwarek wychodzą osobniki dorosłe - z reguły po 14-24 dniach od złożenia jaj. Dorosłe muchy już po dobie mogą łączyć się w pary. Samica kopuluje jeden raz w życiu, natomiast samce łączą się wiele razy z różnymi samicami. Muchy są bardzo płodne. Są to owady ciepłolubne, a główne miejsca, w których składają jaja to obornik, gnojowica, odpady organiczne. Odżywiają się substancjami organicznymi, zwykle będącymi w stanie rozkładu. Najpierw rozpuszczają pożywienie enzymami zawartymi w ślinie lub sokami trawiennymi, a następnie za pomocą aparatu typu liżącego pobierają wstępnie strawiony pokarm.

     Na rynku są dostępne preparaty zwalczające owady dorosłe i larwy, a program walki z tymi uciążliwymi insektami powinien obejmować równoczesne niszczenie zarówno postaci dorosłych, jak i ich stadiów rozwojowych. Larwicydami spryskuje się z reguły miejsca, w których rozwijają się larwy. Do tego typu środków należy np. Baycidal 25 WP. Przy zastosowaniu środków chemicznych na owady dorosłe wykonuje się najczęściej oprysk na miejsca, gdzie bytują muchy. Świnie należy wcześniej wyprowadzić z pomieszczenia. Preparat rozpuszcza się w wodzie i tak przygotowanym roztworem opryskuje się powierzchnie ścian, sufitów, podłóg oraz te miejsca, w których gromadzą się muchy. Niektóre z preparatów mogą być jednak stosowane w obecności zwierząt, jak chociażby Arpon G, ale bez bezpośredniego rozpylania na skórę. Z kolei granulat Muchostop może być zarówno rozrabiany z wodą, jak i wysypany z pojemnika na tacki lub bezpośrednio na suche powierzchnie.

     Środki chemiczne mogą służyć także do malowania miejsc przebywania insektów. Rozpuszcza się je w wodzie i nanosi roztwór za pomocą pędzla lub wałka na obsiadane przez muchy miejsca: ściany, ramy okienne, filary. Przykładowo, preparat Agita może być stosowany także w formie oprysku. Po wykonaniu któregoś ze wspomnianych zabiegów musimy dobrze przewietrzyć pomieszczenie. Nie powinniśmy też dopuścić do tego, by substancja była zlizywana przez zwierzęta. Produkty chemiczne mogą występować w formie proszku lub płynu (Alfasep SC, Alfasep 10 WP, K-Othrine Flow, QuickBayt Spray, Drafter 10.2). Po rozcieńczeniu lub rozpuszczeniu w wodzie opryskuje się nimi powierzchnie, na których chętnie przesiadują muchy. Draker RTIJ jest z kolei opryskiem gotowym do natychmiastowego użycia. Czas działania preparatów na muchy wynosi od kilku tygodni do kilku miesięcy i zależy od rodzaju środka oraz od warunków, w jakich zabieg przeciwko muchom w budynku jest przeprowadzany i powierzchni, na którą j: preparat jest nanoszony (gładka, porowata, zakurzona). Na rynku nie brakuje również produktów owadobójczych w aerozolach.

     Minusem zwalczania przy użyciu środków chemicznych jest to, że owady uodparniają się po pewnym czasie na stosowaną w nich substancję aktywną. Dlatego naprzemienne stosowanie preparatów jest konieczne, zwracając uwagę na to, jaką substancję czynną zawiera produkt dotychczas stosowany, aby zamienić go na taki o zupełnie odmiennym działaniu.

     Oprócz środków chemicznych można zastosować lampy owadobójcze - lepowe (klejowe) lub rażące, które mogą być wiszące (montowane cło sufitu lub ściany) lub stojące i o różnym obszarze działania (od 40 m2 do 180 m2). Ten sposób zwalczania much jest równie skuteczny jak poprzedni, ale trochę droższy. Lampy lepowe mają specjalny wkład pokryty lepem, a świetlówki emitują światło, które przyciąga muchy. W lampach rażących insekty są porażane prądem elektrycznym. Lampy są najczęściej wyposażone w tackę wyłapującą spadające owady. W przypadku budynków inwentarskich (obór czy chlewni) przy wyborze lamp ważna jest trwałość ze względu na mikroklimat panujący w chlewni.

     Do zwalczania much i innych uciążliwj owadów w chlewniach są też przeznaczone specjalne lepy. Wiesza się je w miejscu, gdzie gromadzą się insekty. Pierwotnie, stosowano papierowe paski pokryte substancją kleistą. Obecnie, te typu produkty coraz częściej zawierają feromon płciowy naniesiony na powierzchnię lepów, który ma zwabiać muchy. Wśród tego typu pułapek występują lepy na muchy: płaskie, wstążkowe, sznurkowe na szpuli, w formie taśmy na szpuli z wieszakiem. Są to produkty z reguły tanie oraz łatwe i bezpieczni w użyciu. Jednak przy dużej pladze much w dużych chlewniach mogą okazać się mniej skuteczne. Istnieją również biologiczne metody zwalczania tych owadów za pomocą tzw. biomuchy. Polegają one na wprowadzaniu do chlewni drapieżnych larw innych much lub drapieżnych błonkówek. Niszczą one larwy i poczwarki muchy domowej. Oczywiście walka z muchami będzie nieskuteczna, jeśli nie zachowamy czystości i higieny, zwłaszcza w miejscach rozmnażania się insektów. Jeśli nie przeprowadzimy mycia i dezynfekcji całego pomieszczenia, trudno będzie pozbyć się tych owadów. Program powinien obejmować także zapobieganie przed wnikaniem much z zewnątrz. Pomocne jest zamontowanie siatek w oknach czy wiolach powietrza, które uchronią przed wtargnięciem owadów do środka. Regularne usuwanie obornika oraz resztek paszy, a także szczelne przykrywanie śmietników.