Dobór ras, koncentracja i obsada trzody w hodowli

Posiadanie zwierząt o odpowiednim zespole cech hodowlanych, jest jednym z podstawowych warunków osiągnięcia sukcesu w ekologicznej hodowli świń. Pod względem genetycznym, świnie te muszą cechować się nie tylko odpowiednią jakością produktów czy plennością. Muszą także zapewnić dobre przyrosty i wykorzystanie paszy w specyficznym środowisku chowu ekologicznego, a więc przy mniejszej koncentracji składników pokarmowych i surowszych warunkach środowiska. W chowie ekologicznym wykorzystywać należy w pierwszej kolejności rasy i linie krajowe. Gwarantuje to lepsze dostosowanie zwierząt do miejscowych warunków środowiskowych. Ekologiczny chów zwierząt mimo swej specyfiki nie może odbywać się obok, czy wbrew krajowej hodowli tych zwierząt, będąc poprostu jej częścią. Tak jak inne sztuki, także i świnie ekologicznie utrzymywane muszą podlegać znakowaniu. Mając inne uwarunkowania, zwierzęta ekologiczne nie mogą być w całej rozciągłości porównywalne genetycznie z tradycyjnymi. Jednak wiele cech, na które prowadzi się selekcję pozostaje zbieżna, a wyniki te dają wykorzystać się w chowie ekologicznym.

Linie ojcowskie muszą charakteryzować się odpowiednimi przyrostami dziennymi masy ciała, należytym wykorzystaniem paszy oraz wysoką mięsnością. Linie matczyne winny cechować się wysokimi przyrostami dziennymi masy ciała, odpowiednim wykorzystaniem paszy, dobrą mięsnością, wysoką użytkowością rozpłodową oraz odpornością na stres. W miarę rozwoju ekologicznego chowu świń, spodziewać należy się powstania odpowiednich programów hodowlanych i stad reprodukcyjnych. W tej chwili fermy i gospodarstwa ekologiczne skazane są na materiał hodowlany uzyskany dla potrzeb intensywnego chowu. Oczywiście każdy z hodowców może pokusić się o prowadzenie prac nad wyselekcjonowaniem zwierząt na potrzeby chowu ekologicznego, jednak są to prace długotrwałe i wymagają znacznej wiedzy.
Prowadząc dobór zwierząt do hodowli ekologicznej przyjąć należy pewne dodatkowe założenia. Najważniejszą jest odporność na choroby i wolność od niektórych odziedziczalnych anomalii zdrowotnych (PSE, nagłe padnięcia, ronienia, trudne porody itp.). Reproduktory stosowane w takiej hodowli powinny posiadać następujące cechy:

Młode lochy powinny mieć kończyny silniejsze i być nieco wyższe niż zwierzęta dla hodowli intensywnej, aby nie miały trudności w poruszaniu się w terenie;

Maciory powinny mieć większą zdolność pobierania paszy w okresie laktacji i bardzo dobrze rozwinięty instynkt macierzyński;

Knury powinny być lekkie, mieć bardzo wysokie libido, niezbyt duże umięśnienie i mocne kończyny tylne;

Skóra reproduktorów powinna być pigmentowana, aby zmniejszyć ryzyko oparzeń słonecznych w systemach otwartych i na wybiegach.

Dobór odpowiedniego genotypu świń do utrzymywania w systemie otwartym, ma pierwszorzędne znaczenie dla jego efektywności. Opinie o doskonałej przydatności do tego celu ras prymitywnych, są tylko częściowo prawdziwe. Prowadząc fermę ekologiczną można dodatkowo starać się o kultywowanie starych ras w ramach zachowania bioróżnorodności. Dbając o zysk należy jednak pozyskać specjalnie stworzony na cele systemu otwartego materiał krzyżówkowy. W przypadku krajowych ras, jak na razie nie wykazano istotnego zróżnicowania ich przydatności do potrzeb półnaturalnych warunków utrzymania. Do potwierdzenia takich wniosków potrzebne są oczywiście dalsze badania na odpowiednio licznych populacjach.